بیوگرافی استاد معین ، صدای ماندگار موسیقی ایران

نصرالله معین نجف آبادی (متولد ۱۳۳۰ در نجف آباد اصفهان) خواننده سرشناس موسیقی پاپ ایرانی است. او بیشتر با نام معین شناخته می‌شود. وی هم‌اکنون مقیم آمریکا است و در شهر سانتا روزا، کالیفرنیا زندگی می‌کند.

معین در خانواده‌ای ۱۳ نفره همراه با ۳ برادر و ۷ خواهر بزرگ شد. وی از دوران کودکی علاقه خود را به آواز نشان داد. معین در سن ۱۸ سالگی نزد اساتید آواز آن زمان همچون تاج اصفهانی و حسن کسایی به یادگیری گوشه‌ها و دستگاه‌های آواز ایرانی پرداخت.

داریوش در ۱۵ بهمن ۱۳۲۹ (۴ فوریه ۱۹۵۱) در تهران به دنیا آمد. پدرش, محمود اقبالی, از ملاکان آذربایجان بود. او دوران کودکی خود را در شهر میانه, زادگاه پدر و ماردش, گذراند, در همان دوران کودکی تنها خواهرش را, گیتی, که ۵ سال بیش نداشت, از دست داد و این حادثه موجب تیرگی هایی در رابطه پدر و مادرش شد.

اولین بار صحنه را در ۹ سالگی, در مدرسه شهر آرا, به مناسبت جشنی تجربه کرد, بعد ها با خواندن ترانه برای دوستان و نزدیکانش با تاییدها و تشویق های صادقانه مواجه شد تا بعدها با اجرای چند ترانه در جشن های خانوادگی حتی از گروهی از افراد ناشناس و غیر وابسته, در عرصه هنر خوانندگی, مورد تایید قرار گرفت تا داریوش بیش از پیش روی به خوانندگی آورد.
سال ها بعد داریوش برای اولین بار از طریق فرستنده تلویزیون آموزشی آن زمان, به همگان معرفی شد تا دریچه ای تازه به درون یک دنیای رویایی و پر جازبه به روی وی گشاده شود.

بعد ها فرست های جدیدی برای عرص وجود در یک زمینه ی وسیعتر فراهم گردید. برنامه پرطرفدار زنگوله ها که در ردیف محبوب ترین برناه های تلوزیونی در آن زمان محسوب میگردید, به دلیل علاقه و توجه بیش از حد نسل جوان, زمینه ی مساعدی برای هنرنمایی گروهی از خوانان مستعد و علاقه مند به کارهای هنری در رشته ی موزیک فراهم آورده بود.
داریوش به اتفاق کیوان و مرحوم افشین مقدم, در سال ۱۳۴۹, گروه سه نفری خوانندگان جوان را متداول کردند. موفقیت این گروه به حدی رسیده بود که حتی برای اجرای برنامه در کاباره ها از آنان دعوت به عمل می آمد و بدینگونه پس از پخش صدا و تصویر آنان در رادیو و تلویزیون, بخصوص برنامه ی ۶/۸ , گام تازه ای بری پیوستن به گروه خوانندگان حرفه ای, پیش گماشتند. و این در موقعیتی بود که داریوش اسم و رسمی به عنوان یک خواننده تازه نفس بدست آورده بود.

بهانه های استقلال طلبی و فعالیت فردی و تمایل به کسب عنوان و اشتهار به عنوان یک خواننده ی منفرد, دلایل جدایی از گروه سه نفره به دنبال داشت.( لازم به ذکر است که کیوان و افشین همواره به عنوان گروه ۲ نفره به فعالیت خود ادامه دادند.)

پس از جدایی از گروه ۳ نفره که به سبک ۶/۸ می خوانندند, داریوش شروع به خواندن ترانه های ملایم تر کرد, که در این میان ترانه ی به من نگو دوست دارم متولد شد و به شکلی بی سابقه و دور از میزان تصور و انتظار, میان مردم گل کرد و پس از آن داریوش به عنوان یک خوانده ی جوان, موفق به کسب هویت شد!

ترانه های بعدی داریوش تماما به سبکی کاملا غمگین و گاهی اعتراض آمیز درآمد, و پی آمدهای نا گواری را از جمله زندانی شدن وی به دلیل خواندن ترانه های سیاسی به دنبال داشت.

حسن ستار در آبان ماه 1328در تهران متولد شد.دوران نوجوانی خود را مثل بسیاری ازهنرمندان و ورزشکاران در محله شهباز تهران گذرانیده است . ستارتحصیلات خود را در دبستان و دبیرستان اقبال به اتمام رساند و لیسانسش را در رشته اقتصاد بین المللی ازمدرسه عالی بازرگانی دریافت نمود

.اولین آهنگ ستار << خانه به دوش >> نام داشت که بر اساس سریال معروف خانه بدوش ( مراد برقی ) که پرویز کاردان بازیگر و کارگردان آن بود در 22 سالگی اجرا نمود. این آهنگ با شعری ازایرج جنتی عطائی وآهنگی ازبابک بیات سر آغازی شد تا ستار با خواندن آهنگهای همسفر - شهرغم - صدای بارون - سرسپرده - شازده خانوم-گل سنگ و ده ها آهنگ دیگر به شهرت و محبوبیت برسد . ستار تا به امروز بیش از دویست آهنگ و ترانه اجرا کرده که بیشترین آنها در رده ی آهنگهای ماندنی در عرصه موسیقی کشورمان بوده است.

محل تولد : کرمانشاه

تاریخ وفات : 1368

محل وفات : آمریکا

هایده در سال 1321 هجری شمسی در یکی از روستاهای کرمانشاه بدنیا آمد.

وی کارش را در رادیو با برنامه گلهای رنگارنگ آغاز کرد و از همان اوایل نام خود را در شناسنامه موسیقی ایران به ثبت رسانید.

هایده به گفته بسیاری دارای یکی از بهترین صداهای تاریخ موسیقی ایران بود.

زنده یاد هایده در 7 شهریور 1357 مانند بسیاری از هنرمندان دیگر وطن را به قصد لندن ترک کرد و پس از مدتی به آمریکا رفت و کار هنری خویش را در آنجا ادامه داد..............تا اینکه در سی دی سال 1368 با اینکه هنوز بیش از 47 بهار از عمرش نگذشته بود در آمریکا بر اثر سکته قلبی دیده از جهان فرو بست و دوستداران خویش را در غم و اندوه فرو برد.

پیکر هایده در مراسمی باشکوه و با حضور هنرمندان زیادی در آمریکا به خاک سپرده شد

مصاحبه با هایده

بانو هایده درمصاحبه ای که حدود سه چهار سال قبل از درگذشتش با او انجام شده بود تلخ ترین خاطره اش را چنین بیان میکند:

از زبان خود هایده:

تلخ ترین خاطره من اینه که آهنگی از جهانبخش پازوکی به من پیشنهاد شده بود بخونم که ترجیع بند آن اینه: من خودم رفتنی ام

من بشدت به پازوکی پافشاری میکردم که من این آهنگ رو نمیخونم

نمیدونم چرا دلشوره عجیبی داشتم چون میخواستم به مسافرت اروپا بیایم و فکر حادثه ای مرا تعقیب میکرد.فکر میکردم شاید بیماری ای تصادفی چیزی باعث شود که من برنگردم به ایران و هیچ وقت فکر نمیکردم همچین حادثه ای اتفاق بیافتد و من تا امروز یعنی 6 سال نتوانم وطنم را ببینم.

به هر صورت با ناراحتی خیلی شدید رفتم روی صحنه و اونو اجرا کردم.

7 شهریور ایران را به قصد لندن ترک کردم و نمیتونم براتون توجیح کنم که حالت من در اون ساعت و اون لحظه چه بود.

ولی امیدی است که مرا نگه میدارد که باز بتوانم ایرانم را ببینم وبه آغوش هموطنانم برگردم.

یادش گرامی   

نگاهی به زندگی هنری هایده

 

سی ام دی ماه امسال، پانزده سال از مرگ نابهنگام "هایده" خواننده خوش صدای موسیقی سنتی میگذرد. خواننده ای که آن گونه که باید و شاید در باره اش صحبت و داوری نشده است.

در سال های پس از انقلاب، میان 1360 و 1368 و شاید به سبب ترانه های غمیادانه (نوستالژیک) وطنی که می خواند، روز به روز بر شمار طرفدارانش در بیرون از ایران افزوده می شد، هر چند که در خود ایران نامش حتی از فهرست کتاب های مرجع زدوده شده بود.

از همین روی برای یافتن زندگینامه دقیق او سر در هر منبع موسیقائی فرو بردیم که در این سال های اخیر تعدادشان نیز زیاد شده است. چیز دندان گیری نصیب مان نشد. مثلا زاد روزش و زندگی پیش از خوانندگی اش را در این منابع نیافتیم، ولی در همه آن ها به "تحقیر" و تکرار آمده که نام اصلی اش "سکینه دده بالا" بوده است. گویی نام می تواند تعیین کننده کیفیت صدای او بشود!

هایده از سال 1345 فراگیری موسیقی و آوازخوانی را نزد موسیقیدان معروف علی تجویدی آغاز کرد. تجویدی در میان آهنگسازان ایرانی، معروف شده است به "کاشف صداهای ناب"! البته صدا ها راکشف کرده، پرورش داده، معرفی کرده، ولی چند صباحی نگذشته که آن ها را از دست داده است. یا خودشان به راه دیگر، غالبا راه کاباره، رفته اند و یا "رنود" آنها را از او به غنیمت گرفته اند. هایده به گمان از آخرین کشفیات درخشان تجویدی باشد. شانسی که هایده آورده، این بوده که تجویدی آهنگ تازه ای را در "مخالف سه گاه" و در پیوند با شعری برانگیزاننده از "رهی معیری" آماده اجرا داشته است. این ترانه با زیر و بالاهایی که دارد، معرف دقیقی برای صدای گسترده و پر توان هایده شده و صدای هایده نیز متقابلا ترانه "تجویدی - معیری" را تاثیر بیشتر بخشیده است.

متن این ترانه که "آزاده" نام دارد، آخرین کار موسیقائی " رهی معیری" است که در تب بیماری آن را سروده و کمتر در یک سال پس از آن، در آبان ماه سال 1347 درگذشت.

ترانه آزاده با صدای هایده، آهنگ از علی تجویدی با شعر رهی معیری

تجویدی خود در یک گفتگوی رادیویی در شرح ساخت و پرداخت "آزاده" گفته است که رهی پس از آن که نیمی از ترانه را ساخنه، بیمار شده و بر اساس حالاتی که به خاطر آن کسالت در وجودش بوده، بقیه را با سوز و حال بیشتری تمام کرده است.

ترانه نشان می دهد که رهی، در بستر مرگ به تنها چیزی که برایش باقی مانده بود، می نازیده است به آزادگی:

- "یارب چو من افتاده ای کو؟ / افتاده آزاده ای کو؟/
تا رفته از جانم برون، سودای هستی/ آزاده ام، آزاده از غوغای هستی/
گلبانگ مستی آفرین/ هم چون رهی سر دادهام من/
مرغ شباهنگم ولی/ در دام غم افتاده ام من/
خندان لب و خونین مگیر/ مانند جام بادهام/ آزاده ام من!..."

تجویدی در گفتگویی که با او داشتم گفت: "آزاده را هیچ خواننده دیگری نمی توانست چون هایده با چنین وسعت صدایی بخواند ... هایده با خواندن این ترانه و چند ترانه دیگر که من به او دادم، توانست تحولی در ترانه خوانی و آواز خوانی ایجاد کند و تاثیرات تازه ای در موسیقی سنتی به وجود بیاورد..."

راه دیگر

هایده، اگرچه در سالهای پیش از انقلاب همچنان روی صحنه ماند ولی بیشترین زمان و توان خود را در خدمت "بازار" قرار داد که بیشتر به سود و زیان می اندیشد تا به ارزشها. تجویدی که زمانی به شکوه گفته بود که هر صدائی را که کشف می کند و می پروراند، بعدها بهره اش را به کاباره می برد. در عین حال گناه این انحراف را پیش از آن که بر گردن خواننده ها بگذارد، از چشم جامعه می بیند:

"جامعه بود که این ها را به سوی کاباره می کشانید... من در شوراهای موسیقی می گفتم که حقوق این ها را زیاد کنید تا احتیاج به رفتن به کاباره نداشته باشند... ولی نکردند این کار را... حقوق بسیار کمی مثلا 500 تومان به خواننده می دادند، در حالی که همین خواننده وقتی به کاباره می رفت شبی ده هزار تومان می گرفت... گناهی نداشتند... زندگی غیر از این را اجازه نمی داد..."

صدای هایده و برخی از ترانه های "غمیادانه" او در سال های غربت، تسکینی در خور برای مهاجران و تبعیدیان دلشکسته بوده است

هایده، پس از آزاده، چند ترانه دیگر نیز از تجویدی خواند و بعد سر و کارش به کاباره افتاد، از او جدا شد و به موسیقی به اصطلاح "مردمی"، نزدیکتر شد. محمد حیدری، جهانبخش پارزکی، صادق نوجوکی و انوشیروان روحانی آهنگسازان دیگری بودند که صدای رسای هایده را در اجرای ترانه های خود به کار گرفتند. همان قدر که این ها در راه "مردمی" شدن به هایده یاری رسانیدند، او نیز با صدای پر جاذبه خود سبب سکه شدن کار آن ها شد!

مهاجرت به "شهر فرشتگان" (لس آنجلس) پس از انقلاب کار را دیگر یکسره کرد. مهاجران مخاطب موسیقی آن قدر خسته و شکسته بودند که دیگر به ارزشها نمی اندیشند و تنها "تفریح و سرگرمی" می خواستند. سرمایه نیز در جایی به کار می افتاد که مخاطب انبوه داشته باشد. بر بستری چنین تنیده از "تفریح و تجارت" موسیقی معروف به "لس آنجلسی" به دنیا آمد و بیشتر خوانندگان مهاجر از جمله هایده را نیز به خدمت خود درآورد.

این حرف، بدان معنا نیست که در ترانه های غربتی هایده هیچ گوشه با ارزش دلنوازی وجود ندارد. در وهله اول باید به جنس صدای ناب و کمیاب او اندیشید که در همه بازمانده هایش یکسان مانده است، در این دنیای "بی صدائی" و "بد صدائی" خود، نفس ارزش است!

هایده در این هشت نه سالی که در مهاجرت به سر برد، دست کم توانست بخواند. اگر در ایران مانده بود سرنوشتی بهتر از "پریسا" و "هنگامه اخوان" پیدا نمی کرد که هنوز که هنوز است نمی توانند، آزادانه - و برای همگان - بخوانند، با آن که به دامنشان، پیرایه ابتذال نبسته اند!

صدای هایده و برخی از ترانه های "غمیادانه" او در سال های غربت، تسکینی در خور برای مهاجران و تبعیدیان دلشکسته بوده است.

هایده، سر انجام، در سال 1368 در شهر سانفرانسیسکو، به سکته قلبی درگذشت و در گورستان "وست وود" لس آنجلس به خاک سپرده شد.

 نقل از بی بی سی

 مهستی در حال غسل تعمید

مهستی که نام اصلی اش «خدیجه (افتخار) دده بالا» است، در سال 1325 متولد شد. او که خواهر دیگر خواننده محبوب ایرانی هایده است، توسط پرویز یاحقی، آهنگساز پر آوازه ایرانی، کشف ومعرفی شد.

یساری در سال 1325 خورشیدی به دنیا آمد.او فعالیت‌های هنری اش را با خواندن ترانه های کوچه بازاری از سال ۱۳۵۲ با اجرای آهنگی با نام پول سیاه شروع کرد.[۱] جواد یساری دارای سه فرزند به نامهای رضا، مهدی و مجید میباشد، که مجید در سال1374 در خارج از کشور فوت کرد. رضا هم اکنون در بلژیک زندگی میکند و مهدی نیز در ایران زندگی میکند. جواد یساری در پس از انقلاب در بیشتر روزهای سال در امارات کنسرت برگزار می کند و هر چند سال یکبار نیز کنسرت های اروپایی برگزار میکند. تا قبل از انقلاب اسلامی ایران پنج آلبوم به بازار داد که آخرین آن آلبوم سپیده دم و با آهنگی به همین نام بود.جواد یساری از محبوب ترین خوانندگان ترانه های سنتی در ایران است.

تا پیش از انقلاب اسلامی، وی پنج آلبوم به بازار داد که آخرین آن آلبوم سپیده دم و با آهنگی به همین نام بود. گفته می‌شود جواد یساری محبوب‌ترین خواننده ترانه‌های کوچه بازاری است.

 حمیرا که از حمایت مادر خود برخوردار بود دومین اثر خود به نام پشیمانم با آهنگسازی استاد تجویدی و ترانه‌ای از بیژن ترقی در دستگاه همایون اجرا می‌‌کند که به علت مدلاسیون اصیل و فراموش شده آن دستگاه باعث تحول عظیمی در موسیقی سنتی ایرانی می‌شود. پدر وی با آگاهی از اثر جدید دختر خود وی را از خانه طرد و از ارث محروم می‌‌کند. بعد از آن وی مدتی را در خانه پسر عمویش که همسر وی هما میر افشار ترانه سرای معروف بود به سر برد تا آنکه با استاد پرویز یاحقی ازدواج می‌‌کند.